Je bedrijf laten groeien: dat is het doel van de meeste ondernemers. Bedrijven groeien in fasen en elke fase is nieuw en onbekend terrein. Ook hoort bij elke fase verandering en groeipijn. Inzicht in de groeifases en in jouw manier van ondernemen helpt je de groeifasen te doorbreken en verder te groeien. Ontdek hieronder de 6 groeifasen en veelvoorkomende valkuilen waar elke ondernemer doorheen gaat.
Groeimodel Griener
De naam zegt het al: het groeimodel van Greiner (1972) beschrijft de fasen die groeiende organisaties doormaken. Greiner definieert zes fasen in die ontwikkeling. Wanneer een organisatie in een transitie-periode tussen twee fasen zit, gaat dit gepaard met weerstand. Deze weerstand leidt tot een crisis en wordt de crisisperiode genoemd. Het model is van toepassing op allerlei soorten organisaties, van dienstverlener tot bouwbedrijf en alles hiertussen.
Elke fase bestaat uit een periode van relatief stabiele groei, gevolgd door een ‘crisis’ telkens wanneer een belangrijke organisatorische verandering nodig is om het bedrijf te laten verder groeien. Iedere fase gaat gepaard met aanpassingen in structuur, cultuur en winstgevendheid. Je werkt keihard maar je hebt het idee dat je het niet meer weet en overziet. Dit zijn verschijnselen die iedere groeiondernemer meemaakt. Leuk of niet: vaak ben je zelf de sleutel om uit de crisis te raken en een volgende fase te bereiken. Als een organisatie langer bestaat neemt tegelijkertijd de complexiteit van veranderingen toe.
De duur van elke fase hangt af onder andere af van de ondernemer zelf en de groeisnelheid van de markt waarin deze opereert. Hoe langer een fase duurt, hoe moeilijker het wordt om een volgende transitie te implementeren. Elke organisatie gaat door verschillende groeifasen. Deze fasen zijn vaak gebaseerd op het aantal werknemers, de omzet, de complexiteit van de organisatie en relevante andere factoren. Sommige van de meest voorkomende groeifasen zijn:
De groeifasen op een rij
Fase 1: Pioniersfase (groei door creativiteit)
De organisatie is nog relatief jong. Je bedrijf bruist van de creativiteit en energie. Er worden lange dagen gemaakt en er wordt hard gewerkt. De omzet is vaak nog laag. Markt- en productgerichtheid spelen een grote rol en de focus ligt op het verkopen van je product of dienst. De ondernemer is meewerkend voorman en er is een grote afhankelijkheid van de ondernemer. Er is weinig geformaliseerd en het grote doel is het bestaansrecht van het bedrijf. Er wordt nog niet ver vooruit gekeken en het succes berust vaak op jouw eigen kwaliteiten.
Veelvoorkomende valkuilen in deze fase:
- Focus op de langere termijn ontbreekt
- Het bedrijf is te afhankelijk van jou als ondernemer
- Het complete overzicht ontbreekt
- Keuzes maken in wat het belangrijkste is, is lastig
Fase 2: De managementfase (groei door structuur)
Je bedrijf is aan het doorgroeien, er komen steeds meer nieuwe klanten bij en de omzet neemt toe. Er is nog super veel te doen en het is zoeken naar een structuur en proces. Regels en processen volgen. Je rol als ‘ondernemer’ verandert steeds meer naar de rol ‘manager’. Er is minder tijd om te ondernemer en je bent meer aan het managen. Je hebt het gevoel dat je veel ballen in de lucht moet houden.
Veelvoorkomende valkuilen in deze fase:
- Gebrek aan financieel inzicht
- Gebrek aan effectieve besluitvorming
Fase 3: De optimalisatiefase (Groei door bestendigheid)
Je hebt de behoefte aan rust in je bedrijf. Je focus ligt op het verstevigen van het fundament. In deze fase werk je aan de optimalisatie van de bedrijfsvoering en cashflow. Je wil ervoor zorgen dat het fundament goed staat, voordat je weer door kunt groeien. De focus ligt op het verbeteren van de efficiëntie en effectiviteit van mensen en processen.
Veelvoorkomende valkuilen in deze fase:
- Vastlopen (of zitten) in het dilemma “Ben ik manager of pionier”?
Fase 4: De doorgroeifase (groei door leiderschap)
Het fundament van je bedrijf ligt, je kunt weer doorgroeien. De koers en toekomstvisie is helder en duidelijk bepaald. Je wilt je bedrijf toekomstbestendig maken. De grootste uitdagingen liggen in de schaalbaarheid en standaardisatie. Je rol verandert van manager naar leider.
Veelvoorkomende valkuilen in deze fase:
- Zoekende naar je rol als ondernemer
Fase 5: De vernieuwingsfase (groei door innovatie)
Je hebt jezelf ontwikkeld naar leider van je bedrijf. Hierdoor komt er weer tijd vrij om te experimenteren en nieuwe groeipaden te ontwikkelen. Je bedrijf is nu echt aan het bloeien en er is weer ruimte om groot te gaan denken en vernieuwen. Je focus is gericht op de buitenwereld.
Veelvoorkomende valkuilen in deze fase:
- Geen duidelijke strategie en visie op de toekomst
- Teveel tijd verliezen aan experimenteren en innovaties
- Innovaties sneuvelen vroegtijdig
Fase 6: De overdrachtsfase (groei door ondernemen)
Als ondernemer denk je na over de toekomst van je bedrijf, je neemt stappen om dit veilig te stellen. Je oriënteert op verkoop, overname, fusie of samenwerken. Je denkt na over jouw toekomst los van het bedrijf en staat open voor nieuwe uitdagingen.
Veelvoorkomende valkuilen in deze fase:
- Emoties vertroebelen je zicht op het maken van goede keuzes
- Je begeeft je op onbekend gebied
Het is belangrijk om te onthouden dat bedrijven niet altijd in een rechte lijn groeien en dat ze soms terug kunnen vallen naar een eerdere fase of zelfs naar een nog eerder stadium. Sommige bedrijven blijven bijvoorbeeld in de start-up fase steken en komen nooit echt op gang, terwijl andere organisaties blijvend groeien en uitgroeien tot grote, succesvolle bedrijven. Zijn jij en je bedrijf klaar voor verdere groei? En, zo ja, hoe kun je die groei bewerkstelligen?
Lizzy Prins
Als Business Strateeg richt ik me op ambitieuze ondernemers en zzp’ers. Mijn interesses en speerpunten liggen bij Business visie en strategie, marktkansen en ondernemersvaardigheden. Mijn belangrijkste instrumenten zijn mijn frisse blik op de veranderende wereld, organisatieontwikkeling en ondernemen. Ik kan snel tot de kern doordringen en help je graag verder.
